Prvih devet ulica Novog Sada

Plan Novog Sada ili tada Racke Varoši (Ratzen Stadt) iz 1745. godine po pisanju Vojislava Puškara u monografiji ” Novi Sad – priče varoških ulica“, sadrži upisane nazive ukupno devet ulica.

Ulice su se zvale ovako : Velika čaršija (u današnje doba ulica Pašićeva), Zlatne grede (ovo ime se zadržalo i do dan-danas), Hauptgasse (danas Zmaj Jovina ulica), Piaza (Svetozara Miletića danas), Auf den Brucken (Dunavska), Magazingasse (danas Železnička ulica), Futaker Gasse ( Jevrejska ulica u današnje doba), Grenc Gasse (današnji Bulevar Oslobođenja, deo oko Futoške pijace) i Rakoci Gasse (danas deo ulice Stevana Sremca). Na tom planu je bio ucrtan i trg – Auf den Platz (deo ispred današnjeg Vladičinog dvora).

Važno je napomenuti da tada Novi Sad nije imao ni jednu kaldrmisanu ulicu.

Primetićete da su neke ulice napisane na srpskom a ostale na nemačkom. To je zato što su u Velikoj čaršiji i u ulici Zlatne grede, većinski živalj bili Srbi, a u drugim ulicama Nemci. Jedino su u Rakocijevoj ulici živeli uglavnom Mađari, pa je zato ta ulica dobila mađarski naziv.

Almaški kraj koji je nastao kompletnim preseljenjen sela Almaš je bio ucrtan na planu, ali ulice nisu bile ubeležene. Na planu su takođe bila ucrtana i dva groblja, katoličko (koje se nalazilo oko katoličke crkve, u samom centru grada) i pravoslavno groblje koje se nalazilo oko Nikolajevske crkve.

Plan je načinio inženjer vojni A. Karlšmit.

Zahvaljujemo se i gospodinu Zoranu Kneževu za neke informacije u tekstu.